Een bijdrage van:


Jane Goodrich



Op 11 mei 1882 trad Sybe (Siebe) Jans Palma uit Hogebeintum, weduwnaar van Grietje Joekes Riesema en achterkleinzoon van de bekende Afgescheidene Jan Sybes Palma (zie ook: Afgescheidenen Ferwerd), in Grand Rapids, Michigan in het huwelijk met Sara (Sarah) Gerrits Engbrenghof uit Marrum.
Toen ik enkele jaren geleden in Michigan onderzoek deed, ontdekte ik wat meer over Sybe en Sarah en enige van Sarah's broers en zusters:

-   Sybe Jans Palma, geb. 18 maart 1855 Hogebeintum, Friesland, Nederland, overl. 27 januari 1910 te Grand Rapids, Michigan aan een falende hartklep.

    gehuwd op 11 mei 1882 te Grand Rapids met:

-   Sarah Gerrits Engbrenghof, geb. 5 februari 1854 Marrum, Friesland, Nederland, overl. 11 mei 1921 te Grand Rapids, Michigan aan een beroerte.

       Bronnen: Sybe's en Sarah's huwelijk: Boek 6, pagina 219 Grand Rapids.
                         Sarah's overlijden: Boek 11, pagina 112 Grand Rapids.
                         Sybe's overlijden: Boek 7 pagina 320 Grand Rapids.

Sarah en Sybe's kinderen:

-   Anna Palma, geb. 31 december 1883 Grand Rapids.
-   Jan Palma, geb. april 1885 Grand Rapids, overl. augustus 1885 Grand Rapids.
-   Jan Palma, geb. 17 juli 1886 Grand Rapids, overl. 1959 ? gehuwd met Kate Klaus.
-   Sjoukje Palma, geb. 3 oktober 1887 Grant, Michigan, overl. mei 1894 Grant, Michigan.
-   Gerrit Palma, geb. 26 november 1888, overl. 15 februari 1959 Grand Rapids.
-   Jantje Palma, geb. 29 december 1889, overl. februari 1956 Cutlerville, Michigan.
-   Martha Palma, geb. 5 februari 1891, overl. 7 september 1891.
-   Martha Palma, geb. 19 augustus 1892, overl. 23 oktober 1893.
-   Martha Palma, geb. 10 december 1893, overl. 15 februari 1970. Gehuwd met John Spoelstra.
-   Sadie Palma, geb. 10 oktober 1895, overl. 20 januari 1965 Grand Rapids.
-   Sarah Palma, geb. 22 mei 1899 Grand Rapids, Michigan, overl. 11 juni 1991 Grand Rapids.

Sybe was wat destijds werd genoemd een "string butcher" in Grand Rapids hetgeen betekent dat hij worsten maakte. Het gezin kreeg het halverwege de jaren 1880 hard te verduren en verhuisde naar het noordelijk gelegen Grant, Michigan en naar nog een paar andere adressen terwijl Sybe de kost verdiende bij boeren. Het dochtertje Sjoukje dat in Grant overleed, werd daar ook begraven maar toen het gezin uiteindelijk dankzij betere tijden in de gelegenheid was om naar Grand Rapids terug te keren, lieten zij Sjoukje's stoffelijk overschot opgraven en namen het mee om het in Grand Rapids wederom te
begraven. Dit was tamelijk ongebruikelijk en zou een indikatie kunnen zijn van de sterke familieband alsmede de binding die het gezin had met Grand Rapids en omgeving.
Naast nogal wat kindersterfte werd de familie ook geconfronteerd met geestelijk gehandicapte kinderen. Volgens de familie geschiedenis zou één feitelijk een "achtergebleven" kind zijn geweest terwijl twee anderen "langzaam" waren. Gerrit, Jantje en Sadie zijn nooit getrouwd en bleven tot hun dood thuis wonen.

Sarah, het jongste kind, bleef een aantal van haar jonge jaren bij haar broers en zussen en hielp mee om voor hen zorg te dragen. Haar hele leven heeft zij in een fabriek gewerkt die industriële aandrijfriemen maakte. Zij is nooit getrouwd en nam de financiële verantwoordelijkheid op zich voor Gerrit, Jantje en Sadie. Ondanks dat behaalde zij haar rijbewijs, deed zij goede zaken op de beurs en kende in haar leven de voldoening van "vrijgevochten vrouw" van het eerste uur.

Sarah Gerrits Engbrenghof's broer Lieuwe Gerrits Engbrenghof en diens vrouw Hiltje Douwes Jeltema werden ook door zware tegenslagen getroffen: zij verloren veel kinderen. Naar ik heb begrepen hadden
zij een winkel in ijzerwaren in Grand Rapids. Hiltje's naam wordt ook genoemd als Helen en Lieuwe's naam wordt soms vermeld als Lewis. Hierbij het overzicht van de kinderen van Lieuwe en Hiltje die op jonge leeftijd overleden:

-   Harmke Engbrenghof, overl. 17 maart 1890.  Leeftijd 5, boek 3, pagina 206.
    Gestorven aan "kroep".
-   Antje Engbrenghof, overl. 12 april 1890. Leeftijd 4, boek 3, pagina 206.
    Overleden aan difterie.
-   Gerrit Engbrenghof, overl. 3 april 1890. Leeftijd 3, boek 3, pagina 206.
    Overleden aan difterie.
-   Douwminecus Engbrenghof, overl. 18 augustus 1889. Leeftijd 1, boek 3, pagina 206.
    Overleden aan "zomerklachten".
-   Harmke Engbrenghof, overl. 1 oktober 1897. Leeftijd 4, boek 4, pagina 328.
    Overleden aan difterie.
-   Antje Engbrenghof, overl. 14 oktober 1899. Leeftijd 2, boek 5, pagina 121.
    Overleden aan longontstekeing
-   Nicholas Engbrenghof, overl. 28 juli 1899. Leeftijd 9 maanden, boek 5, pagina 109.
    Overleden aan "kindercholera".
-   Nicholas Engbrenghof, overl. 6 oktober 1906. Leeftijd 6, boek 6, pagina 383.

Met andere woorden: geen van deze kinderen werd ouder dan 6 jaar., Echter, de overlijdensberichten van Lieuwe en Hiltje geven beide aan dat zij desalniettemin werden overleefd door drie zonen: Douwminecus, Garrit en Martin.
 

Garrit (Gerrit) Engbrenghof
Grand Rapids - ca. 1920

Met dank aan:
Linda Engbrenghof
California


Broers en een zus van Sarah die eveneens naar de VS emigreerden waren:
-   Marten Gerrits Engbrenghof: overleed aan tuberculose in Grand Rapids. Gehuwd met Baukje Jans Zoodsma.
-   Jacob Gerrits Engbrenghof: de voornaam van zijn vrouw luidde Tjietske. Hij was boer die selderij verbouwde en was ook schroothandelaar.
    Hij overleed op 7 mei 1923 in Walker Township, Michigan op de leeftijd van 58 jaar. Boek 11, pagina 377.
-   Sjoukje Gerrits Engbrenghof: gehuwd met Rienk Bergsma, aannemer en kruidenier. Zij kregen de volgende kinderen: Rose Bergsma, Gerrit Bergsma,
    Onke (Oscar) Bergsma.