Een bijdrage van:



Don Emelander


Bokke Jarigs Amelander en zijn vrouw Lucille waren de eerste Amelanders (van onze familie) die vanuit Friesland in de Verenigde Staten arriveerden. Zij kwamen op 2 juni 1881 aan met zoon Jarig en een, niet met name genoemd, dochtertje. Haar naam was wellicht Anna. Zij was tien maanden oud terwijl Jarig, op twee maanden na, twee jaar was. Het dochtertje overleed. Hun volgende dochter werd eveneens Anna genoemd wat in die dagen een goede gewoonte was. Bokke en Lucille kregen zeven kinderen waarvan vier overleefden.

Bokke Jarigs Amelander veranderde zijn naam in Benjamin maar was beter bekend als Henry. De familie vestigde zich in Grand Rapids waar Bokke werkte bij American Seating. Zij kregen een dochter genaamd Anna, een zoon Henry, een dochter Alice en een tweeling: Peter en David. Hun oudste zoon Jarig veranderde zijn naam in Jan. Hij overleed op 28 september 1898 op de leeftijd van negentien jaar. Ten tijde van zijn overlijden werkte hij als kantoorbediende in Grand Rapids. Zoon Henry kreeg een groot gezin met een aantal zonen. Peter kreeg twee zonen en zijn nakomelingen zetten de Amelander/Emelander lijn door.

Bokke’s broer Douwe Jarigs Amelander en zijn zoon Tjeerd Douwes Amelander kwamen hier op 15 juni 1881 aan. Tjeerd’s naam werd uiteindelijk gewijzigd in George. George werd geboren op 13 mei 1879 in Ferwerderadeel dat zoiets is als een gemeente. Hij was de jongste zoon van Douwe Jarigs Amelander & Ytske Tjeerds Eisma. Douwe & Ytske traden op 9 november 1872 te Ferwerderadeel, Friesland in het huwelijk. Ytske overleed drie maanden na de geboorte van Tjeerd. Van hun zes kinderen bereikten slechts  hun oudste dochter Aaltje en zoon Tjeerd (mijn grootvader) de volwassen leeftijd. Aaltje (vernoemd naar de moeder van Douwe en Bokke) werd opgevoed door haar grootouders en een oom uit de Eisma familie in Friesland. Tjeerd werd ondergebracht bij de familie Visbeek tot het moment dat hij emigreerde. Dit waren familieleden van Douwe and Bokke’s moeder. Douwe liet zijn oudste dochter, die toen acht jaar was, in Friesland achter. Aaltje Douwes Amelander is niet naar de V.S. geëmigreerd. Zij bleef in Friesland en trouwde Egbert Van Huizen. Zij waren schippers die daar op de kanalen vracht vervoerden. De naam van hun boot was "Nieuwe Hoop". Zij hadden geen kinderen. Aaltje overleed na 1942 waarbij zij haar man overleefde. Ik meen dat zij Doopsgezind waren. Aaltje en haar man lieten al hun bezittingen na aan de kerk. Douwe en Bokke waren eenvoudige arbeiders in Ferwerderadeel, voor zover ik weet.

Douwe Jarigs Amelander trouwde Sjoerdtje (Susie) Douwes Hovinga op 5 mei 1882 in Kent County, Michigan. Zij woonden in de gemeente Sparta waar al hun kinderen werden geboren, wellicht met uitzondering van Clara en John. De eerste twee dochters kregen nog de achternaam Amelander, bij de daarop volgende zoon Yerick (Jarig) werd de naam gespeld als Emelander. Ergens tussen 1900 en 1910 verhuisden zij naar Hudsonville, Michigan. In totaal kregen zij twaalf kinderen waarvan tien overleefden.  Dat maakt een totaal van achttien kinderen uit de twee huwelijken van Douwe. Het is mij bekend dat Douwe een harde werker was maar blijkbaar vond hij ook tijd voor andere aktiviteiten.

De vader van Douwe en Bokke was Jarig Bokkes Amelander. Daarnaast hadden zij ooms genaamd Jacob, Pieter, Jan en Bartel alsmede tantes met de namen Antje en Sybrigje. Behalve Jarig was Jan de enige die trouwde en kinderen kreeg. Bartel overleed op de leeftijd van drieentwintig jaar. Ik meen dat zij timmerlui waren. Van hun grootvader Bokke Jacobs Amelander staat in ieder geval vast dat hij timmerman was. In 1811 was hij de enige in Friesland die de naam Amelander aannam als familienaam. Op 3 december 1835 maakten hij en zijn familie deel uit van een  groep die de Afgescheidenen werd genoemd. Zij hadden zich afgescheiden van Hervormde kerk. Zij werden gedoopt en voegden zich bij de Gereformeerde kerk in het dorp Blija waar zij woonden. Het ligt aan de noordelijke kustlijn van Friesland, even ten zuiden van het eiland Ameland en ten oosten van het dorp Ferwerd. Voor 1811 was de achternaam de naam van je vader's voornaam waar een "s" aan toegevoegd werd. Zijn vader's naam was Jacob Dirks die op 28 juli 1776 in Blija trouwde met Antje Bokkes. De naam van zijn vader was Dirk ?????. Daarmee zijn we terug tot ongeveer 1720-25. Ik heb geen verdere geschreven vermelding gevonden met de naam Jacob Dirks. Bokke Jacobs moet het tweede kind van zijn ouders zijn geweest. Ik ben mij ervan bewust dat het rekenkundig niet klopt want hij werd vernoemd naar zijn grootvader aan moeder's kant.  Dat was Bokke Watzes, ca. 1715. De naam van Bokke Watzes' vrouw was Trijntje Pieters, ca. 1720.
Volgens de familie overlevering worden wij verondersteld van het eiland Ameland te komen, vlak bij de kust van Friesland. Ik heb dat niet kunnen achterhalen. Anne Watros en ik hebben beiden o.a.  de genealogie website omtrent het eiland Ameland doorzocht maar wij kunnen onze wortels niet naar het eiland herleiden. Ik denk dat wij onze naam aan het eiland te danken hebben maar niet dat wij daar vandaan komen.
Jarig Bokkes Amelander, vader van Douwe en Bokke, overleed in het jaar van Douwe's eerste huwelijk, te weten 1872. Hun grootvader overleed voor hun geboorte (evenals die van mij).

Douwe en Bokke's oom Jan Bokkes Amelander had slechts één zoon, Jetse Jans Amelander, die de naam voortdroeg. Hij kwam naar New York in 1888 met zijn vrouw Baukje Jans Kok en drie kinderen. Jetse veranderde zijn naam in John. De namen van de kinderen waren: Jan, Bokke en Anna. Jan is uit het zicht verdwenen en is vermoedelijk op jonge leeftijd overleden aangezien niemand in de familie zich hem kan herinneren. Bokke Jetses Amelander wijzigde zijn naam in Bert en hij trouwde ene Mary (achternaam onbekend). Hij stierf in 1917 en had geen kinderen. Anna trad in het huwelijk met een man wiens achternaam Martin luidde. Er is geen verdere informatie beschikbaar, niet eens de voornaam van haar echtgenoot. Jetse kreeg nog een tweetal zonen die in de V.S. werden geboren: George John Amelander en John George Amelander. John diende in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog en ontving een "dear John" brief toen hij daar verbleef. Toen hij terugkwam trouwde hij met een vrouw die al een aantal kinderen had maar zij kregen zelf geen kinderen. John overleed in 1988. Het is jammer dat hij soms in Michigan rondreisde en niet wist dat hij daar familie had wonen. De naam van die tak is verdwenen, zo ook in Nederland. Ik heb vrij veel met zijn stiefdochter Sally Bullis gesproken. Zij en haar man zijn bijzonder aardige mensen. Ik kreeg van haar foto's waaruit blijkt dat haar stiefvader leek op de rest van de Emelanders. Nadat zij mij de foto's had toegezonden heb ik haar gesproken en vertelde haar dat, ofschoon ik het nog niet kon bewijzen, ik zeker wist dat wij verwant zijn aan haar New York tak.  Ik heb brieven, in het Fries, die door Amelanders in Nederland werden geschreven aan hun familieleden in New York. De brieven geven er blijk van dat zij goede Godvrezende Christenen waren. De tak in New York is hun achternaam altijd blijven spellen als Amelander. Jetse Jans Amelander was een direkte neef van Douwe en Bokke.

Ik heb de achternaam Amelander teruggevonden tot in 1715 toen ik ene Anna Christine Van Amelander uit Amsterdam vond. Er waren ongeveer twintig Amelanders in de 1700’s waar wij evenwel niet aan verwant zijn. Eén familie uit Amsterdam in 1743 was van het Joodse geloof. Ook hebben er Amelanders in de V.S. gewoond die niet aan ons gerelateerd zijn. Ene P.A. Amelander kwam in 1810 hier naar toe. Ik heb geen afstammelingen van hem weten te vinden. Voorts woonden een Jacob & Anna ooit in Minnesota met hun acht kinderen (waarvan zes zonen) en Jacob's moeder Anna. Zij zouden in 1891 uit Friesland gekomen zijn maar verklaarden dat hun geboorteland Duitsland was. Zij waren een Joodse familie. Een andere familie verklaarde uit Finland te komen. Dat is waarschijnlijk juist. Ik ben een aantal geboorteakten uit 1808-1810 uit Finland tegengekomen. Weer een andere familie kwam uit Duitsland en dat zou ook kunnen kloppen. Hoe dan ook, ik kan geen Amelanders uit deze families vinden.

De mensen uit Friesland zijn anders dan anders. Ik meen dat er gevist wordt bij de kust en dat er op het land wat landbouw is. Zij hebben hun eigen taal die heel anders is dan het Nederlands dat door de rest van het land wordt gesproken. Mijn eigen grootvader sprak Fries en mijn grootmoeder Nederlands. Friesland was de laatste provincie die tot het Christelijke geloof werd bekeerd. Als u ooit door uw vrouw, man, broer of zus is verteld dat u koppig bent dan wel een harde kop hebt: het zit in uw genen. De Friezen zijn koppig en zijn daar trots op.
Toen piloten werden neergeschoten in de Tweede Wereldoorlog en in de Noordzee belandden gingen zij erop af met boten om hen te redden. De Duitsers werden naar hun eenheden teruggestuurd terwijl de geallieerden werden schuil gehouden tot het moment dat zij naar Engeland konden terugkeren. Ook verborgen de Friezen zoveel mogelijk Joodse vluchtelingen voor de Nazi's.

Ik heb drie jaar aan de stamboom gewerkt (de oudere generaties) en ben nu eindelijk klaar. Het was heel erg leuk om nieuwe familieleden te ontmoeten. Indien uw familienaam Emelander is dan bent u familie van alle andere Emelanders.
Ik wil graag uit de grond van mijn hart Sally Bullis bedanken voor al het werk dat zij heeft gedaan. Anna Watros heeft een hoop werk verricht aan zowel de Emelander alsook de Hovinga stamboom. Daarnaast sta ik diep in de schuld bij Jitze de Jong, Lucy DeYoung en Catharinus van der Ploeg vanwege alle toegezonden informatie en de geboden hulp. Grote dank aan allemaal!

Hoogachtend,
                        Don Emelander
                                van Tjeerd's (George's) tak