| Aantekeningen |
- In oktober 1770 is Reit Douwes gearresteerd en voor het Hof van Friesland verhoord. In de aanhef van de stukken staat dat hij 'gewesen soldaat onder de Compagnij van Jeger in 't regiment van Ruijsch'is geweest.
De aanklacht luidt:
Dat de beklaagde een persoon is die sig dagelijks dronken en voldrinkt;
En dan zodanige dreigementen stelt dat veele ingesetenen van Kollum in groot gevaar sijn om door beklaagde hun goed en bloed te verliezen;
Als zeggende Kollum in de brand te zullensteken;
En dat er enige persoonen waaren die van sijn handen souden sterven;
Waartoe gedaagde wel bequaam wordt gehouden om sulks uit te voeren;
Dat de beklaagde nu ongeveer een maand geleden is gekomen aan 't huis van Mr. E. Bosch te Kollum en mr. E. Bosch doen destijds in zijn eigen huis aantaste;
Dat de getuige E. Bosch de beklaagde doen ten zijnen huis heeft uitgestoten;
Dat de beklaagde doen Mr. E. Bosch heeft gedaagd om bij hem op straat of kerkhof te komen;
Zeggende hem dan bij 't hair te zullen sleepen;
Dat de beklaagde eergisteren avond even voor 't apprehendeeren nog heeft gesegt dat hij de getuige Mr. E. Bosch soude vermoorden en hem 't mes in 't hart omdraaijen;
Dat de getuigen E. Bosch, Harmen Gerrits, Hendrik Klasen en meer andere personen bij avond de straat niet durven passeeren uit vreese om van de beklaagde te zullen worden aangetast en van hem 't leven worden benoomen;
Dat de beklaagde aan de getuigen Auktjen Pijtters, Hendrik Klasen en Barber Jans heeft gesegt dat hij Mr. E. Bosch soude vermoore en Harmen Gerrits de armen en beenen in stukken slaan;
Dat de beklaagde aan de getuige Harmen Gerrits heeft gesegt dat hij sijn huis in brand soude steken en hem de armen en beenen doen afkappen;
Dat de beklaagde een zeer slegt persoon, het dorpe Kollum tot een groote last, willende sijn eigen kinders niet onderhouden, welke van de armestaat worden onderhouden en in 't weeshuis opgevoed;
Dat de beklaagde voor enige jaaren een kindt van hem heeft dood geslagen, waarop de beklaagde sig aanstonds extra proviciam is vertrokken en een langen tijdt verbleven;
confessie gedaan bij Reijdt Douwes woonagtig tot Collum, tegenwoordig gevangen, voor de edel mogende heer Johan van Wijckel, raad ordinaris in den hove van Frieslandt, inplaats van de edel mogende heer Hans Willem van Plettenburg, insgelijks raad Ordinaris in hooggedagten Hove als commissaris op artikelen examinatoir door de heer procureur generaal deser Landschappe ra. off. tegens hem gevangen overgegeven, actum den 9 october 1770:
De gevangen geexamineert zijnde, seide op den 1 tot den 6 ingesloten dat hij tot zijn leedwesen bekennen moet dat hij zig wel in den drank verloopen en wanneer hij sulx gebruikt heeft, zig veeltijts baldadig en brutaal aanstelt, het geen hij aan den drank toeschrijft. Dat hij ook voor enige jaren door 't geregte van Collumerlandt is geconfineert geweest en na betalinge van breuken, die gevangene niet kan bepalen hoeveel uijt zijne confinatie is ontslagen.
Bekende den 7, wiste niet van den 8, en segt nooijt ijmand gedreigt te hebben en was dus den 9 onnut.
Op den 10 tot den 14 ingesloten seide de gevangene dat eenen soldaet ten gearticuleerde tijde bij hem gevangene was gekomen, klagende op de straat mishandeld te zijn, seggende dat hij zijn sijdgeweer, hetwelk bij de zoon van Evert Bosch was, niet konde bekomen en men hem sulx weigerde te geven, en versogt hem gevangene om hem behulpsaam te zijn om 't selve magtig te worden.
Dat de gevangene daerop met de soldaet na 't huijs van de zoon van Evert Bosch gegaan is, dog die niet tehuijs zijnde, gegaan is aan 't huijs van Evert Bosch, en aldaer komende van deselve voor de soldaet het zijdgeweer heeft versogt. Dog dat EvEvert Bosch inplaats van sulx te geven, hem gevangene buijten de deur heeft gestoten waarop de gevangene seide: "Wat heb je uijt te stoten? Kom met mij op 't kerkhoff off op de straat, als je mij wat te seggen hebt. dan zijn wij even na en kunnen malkander spreeken en is dusdanig het geval gebeurt en had Evert hem gevangene een slag met de puthaak op de arm toegebragt waarmede hij na de meester heeft toegeweest, die over de bekomen wonde wel 14 dagen gemeestert heeft.
Ontkennende daarteboven den verderen inhout dier articulen, ontkennende den 15 waardoor 't vraagstuk in den 15 1/2 vervalt, ontkende den 16 en 17, wiste nite van den 18 op den 19 en 20.
Seijde de gevangene dat hij eenig geschil in woorden met Harmen Gerrits hadde gehadt over twee stuijvers, die de gevangene bij hem Harmen Gerrits gewerkt hebbende, 's daags meerder verdient had als Harmen hem betaalt hadt; dog had daartegen geen de minste dreiginge bij gedaan, ontkende den 21. Den 22 als hij nugteren is, op den 23 seide de gevangene dat hij niet niet heefft en met werken niet in staat is, voor zijn kinderen de kost te winnen. Ontkende den 24 waardoor 't vraagstuk in den 25 vervalt; op den 26 seide de gevangene dat hij destijts gebreukt zijnde wegens pluckhairen en die niet kunnende betalen, daarom buijten de provincie was gegaan, waarmede sloot na voorlesinge.
Ter ordonantie van den Hove, get. Bosscha.
Het vonnis luidde:
Eén jaar zitten!
|
1725 - na 1770 (~ 45 jaar)
: Adres
: Locatie
: Stad/Dorp
: Gemeente/Graafschap
: Staat/Provincie
: Land
: Nog niet ingesteld