VUURMAKERS
Vuuraanleggers werden gemaakt om ovens en (grote) kachels mee aan de praat te krijgen -bijvoorbeeld in scholen- maar, zeker niet in de laatste plaats, ook bij particulieren. De kachels en ovens werden veelal gestookt op turf en om het vuur in eerste instantie goed op te stoken werden vuuraanleggers/vuurmakers gebruikt. Deze bestonden uit een handvol houtspaanders welke bijeengehouden werden met een stukje ijzerdraad en waarvan de uiteinden in hars werden gedoopt. Gezien de aantallen die er werden gemaakt, (soms wel tot 3600 stuks per persoon per maand) was het geen zware fysieke arbeid. Dat kon ook niet omdat het door de verpleegden van het armhuis werd verricht. Zij verdienden er per vuurmaker een halve cent mee. Verkoop leverde gemiddeld 3½ cent op.
In onderstaand overzicht van het jaar 1889 vindt u een opgave van wie de vuuraanleggers in dat jaar maakten en aan wie ze werden verkocht (vaak met honderden tegelijk). Onder hen bevonden zich veel notabelen van de gemeente zoals de regenten en de burgemeester.


Maart 1889
Naam maker Aantal  Bedrag Naam koper Aantal  Bedrag
Hendrik Hoekstra 3600 1,44 G. Postma 100 0,35
Klaas Steensma 3400 1,36 Wed. F. Rinsma 100 0,35
Jakob Wierstra Wegens uitventen 0,40 K. Bouwma 200 0,70
Jan Kooistra 2200 0,88 Hoogterp 100 0,35
Jakob Klok 2000 0,80 J. Tasma 50 0,17½ 
Pieter Koersma 3600 1,44 Sinnema 100 0,35
Tjerk v.d. Meer 2900 1,16 G. v.d. Tuuk 200 0,70
Samen   7,48 S.G. Sijtsma 200 0,70
  J. v.d. Meij 200 0,70
J. Boersma 100 0,35
G. de Boer 200 0,70
J.J. Cannegieter Hz 200 0,70
J. Jensma 200 0,70
F. Stienstra 100 0,35
M. Hiemstra (uitventer) 500 1,50
A. Wassenaar 300 1,05
D. Visbeek 200 0,70
Wed. H. Tadema 200 0,70
P. v.d. Meer 100 0,35
A. de Zwart 200 0,70
Bootsma 300 1,05
R. Nauta 50 0,17½
W.D. Halma 700 2,10
S.J. Kalma 100 0,35
S. Rienks 100 0,35
J. Ruitenschild 100 0,35
J.D. Jippes 300 1,05
J. Tasma 150 0,45
S. Hofman    
J. Wierstra (uitventer) 1275 4,46½ 
Totaal 6625 22,36½ 
       
Mei 1889
Naam Aantal  Bedrag Naam Aantal  Bedrag
Hendrik Hoekstra 500 0,20 R. de Vries (slijter) 2164 6,50
Klaas Steensma 1750 0,70 D. v.d. Leij 1000 2,50
Jakob Klok 250 0,10 Totaal   9,00
Pieter Koersma 2050 0,82  
Tjerk v.d. Meer 800 0,32
Samen   2,14
       
Juni 1889
Naam Aantal  Bedrag Naam Aantal  Bedrag
nihil     L.S. van Dijk 10 0,35
  M. Stienstra 200 0,70
A. Daan  200 0,70
R. Nauta 50 0,17½ 
R. de Vries 600 1,80
J. de Groot 100 0,35
F.J. Stienstra 200 0,70
N.N. 450 1,55
Totaal 1900 6,32½ 
           
Oktober 1889
Naam Aantal  Bedrag Naam Aantal  Bedrag
Schelte Burmania   0,55 R. de Vries (uitventer) 2000 6,00
Jakob Klok   0,55 Predikant de Vries 50 0,17½ 
  F. Wiesenhaan 300 1,05
M. Boersma 100 0,35
R. Tijmstra 50 0,17½ 
N.N. 200 0,70
O.L. school te Hallum 300 1,05
O.L. school te Marrum 300 1,05
O.L. school te Ferwerd 300 1,05
O.L. school te Blija 300 1,05
O.L. school te Hoogebeintum 100 0,35
O.L. school te Genum 50 0,17½ 
Totaal 4050 8,17½ 
           
November 1889
Naam Aantal  Bedrag Naam Aantal  Bedrag
Jakob Klok   1,10 F. Bosch 72 0,25
Schelte Burmania   0,66 H. Germeraad 100 0,35
Hendrik Hoekstra   1,15 N.N. 100 0,35
Tjerk v.d. Meer   0,44 R. Tijmstra 50 0,17½ 
Tesamen   3,35 Predikant de Vries 150 0,52½ 
  R. de Vries (uitventer) 100 0,35
S. Rienks 100 0,35
F. Stienstra 200 0,70
K. Posthumus (Holwerd) 1000 2,75
Totaal 1872 5,75