H. Zijlstra In ‘De Vrije Fries’ van 1994 schetst Goffe Jensma een goed onderbouwd beeld van de achtergrond van Pieter Stuyvesant, de bekende gouverneur-generaal van Nieuw Amsterdam, het latere New York. Hij zorgde er o.a. voor dat het gebied stadsrechten kreeg en een brandweer werd opgericht. In 1630 ging hij […]
‘Capitain’ Ofke Haijes werd voor straf onthoofd – ook de andere opstandelingen werden tot zware straffen veroordeeld. Het Kollumer Oproer in 1797 onder leiding van Jan Binnes en Salomon Levy is algemeen bekend in Noord-oostelijk Friesland. In de kerk van Oudwoude is een gedenksteen aangebracht ter ere van Jan Binnes, […]
H. Zijlstra Wilhelmus Taeckes uit Anjum kreeg een zware straf en moest o.a. met een kaars in de hand voor een processie lopen in zijn woonplaats. In de 16e eeuw werden door het Hof van Friesland onmenselijke straffen uitgesproken. Meer dan 400 doodvonnissen werden tussen 1516 en 1600 voltrokken. De […]
INLEIDING: a . Algemeen In Friesland is sedert de late Middeleeuwen de stad een van een grietenij afgezonderde rechts- en bestuursgemeenschap met vergaande zelfstandigheid, onder eigen organen. In de “stadsboeken” werd voor het jonge stedelijke gerecht vastgelegd in hoeverre zijn normen afweken van het voorheen gebruikelijke land- of deelsrecht (dat […]
H. Zijlstra In het onlangs verschenen boek van het Admiraliteitshuis te Dokkum, Dokkumer, Kollumer en Amelander Zilver, staat een enorme rijkdom aan afbeeldingen en biografische informatie van genoemde ambachtslieden. Toch ontbreken er enige gegevens die ik in de loop der jaren op veilingsites tegenkwam of op tentoonstellingen als de TEFAF en […]
H. Zijlstra Johannes Fockema trouwde op 15 juli 1770 te Dokkum met Trijntje van Kleffens (Cleffens), toen hij daar burgemeester was. Op het kerkhof van Raard zijn beide begraven. Helaas zijn de grafstenen waaraan de volgende gegevens zijn ontleend inmiddels geruimd: Johannes Fockema geb. Dokkum 12 mrt 1745 overleden aldaar […]
H. Zijlstra (uit: Rare kostgangers in Dokkum en omliggende gemeenten door de eeuwen heen, W.Tsj. Vleer) Wat Nanke uit Dokkum had uitgehaald blijkt niet uit het criminele sententieboek. Maar het Hof van Friesland had medelijden met hem ! Het wilde niet het strengste recht toepassen,ofschoon hij een flinke straf verdiend […]
P.F. Visser In het boek van Herma M. van den Berg over de monumenten van geschiedenis en kunst in de gemeente Kollumerland en Nieuw-kruisland staat op pagina 104 een afbeelding van “t Huys van de Heer Braak tusschen Westergeest en Kollum”, getekend door J. Gardenier Visscher. Het is een wat […]
H. Zijlstra In het maart 2002 nummer van De Sneuper staat een artikel dat gaat over de geschiedenis van de kerktoren en de klokken te Brantgum. Hierin wordt het volgende gemeld over éen van de twee klokken: Het opschrift van die geroofde klok luidde: Jurien Ballthazar heft my ghegoten / […]
B.J. te Boekhorst Een rinkelbel vervaardigt uit een gegraveerde zilveren penning met op de voorzijde een schip, en op de achterzijde het wapen van Dokkum. Op deze penning lezen we de initialen G:S, M:J, en G:J. Omdat deze rinkelbel/penning steeds familiebezit is geweest kon worden nagegaan dat deze zeer waarschijnlijk […]
H. Zijlstra Niet alleen in de archieven maar ook op het internet vind je soms interessante oude brieven. Zo stuitte ik onlangs op een Amerikaanse website met scans van een brief uit 1753 van Hotse van Sinderen uit Dokkum. Acht kantjes met tekst zijn duidelijk te lezen en uit te […]
Jan Beintema Bij het horen van het woord ‘commune’ wordt vaak gedacht aan samenwoning van een aantal mensen. Déze commune bestaat uit 8 heren in de leeftijd van 40 tot 70 jaar, variërend in het beroep van medisch specialist tot boer (agrariër). In 1795 had de Franse overheerser al een […]
R. Tolsma Op 5 april 1935 werd in het dorp Oosternijkerk in de gemeente Oostdongeradeel de begrafenisvereniging “De Laatste Eer” opgericht. Daarmee kwam er een eind aan een instelling die honderden jaren lang in dit dorp (en in vrijwel elk ander dorp) heeft bestaan: de Burenplicht. In het Fries zegt […]
Wist u dat ? Bekende en minder bekende historische fenomenen die een relatie met de regio Noordoost Friesland hebben. Pact van Dokkum: De Elfstedentocht 1940 kende 5 winnaars, die in Dokkum hadden afgesproken gezamenlijk te finishen. Toch ging het niet helemaal volgens afspraak. Lees de details. Nynke fan Hichtum: Deze bekende […]
Reinder Tolsma Eind januari 1933 was er zoveel ijs aanwezig in het Grootdiep te Dokkum dat de scheepvaart er hinder van ondervond. Op de voorgrond De Stad Dockum, een beurtschip dat in 1887 te Hoogezand werd gebouwd. Het wordt momenteel gerestaureerd en kan wel eens het oudste nog varend passagiersschip […]
D.R. Wildeboer Rond 1850 heerste er in ons land een besmettelijke longziekte onder het rundvee. We kunnen over deze ziekte lezen in de Leeuwarder Courant uit die tijd. Gedeputeerde Staten lieten wekelijks een publicatie plaatsen, waarin het aantal aangegeven ziektegevallen werd vermeld. Verder werd dan meegedeeld in welke gemeenten de […]
S.H. Tiesma Kruimeldiefstallen en de pittige bestraffing daarvan. Armoede brengt mensen soms tot de bedelstaf maar verleidt mensen ook wel tot het plegen van kruimeldiefstallen. Dit bleek mij o.a. uit een onderzoekje gedaan in het Rijks Archief te Leeuwarden. Naar hedendaagse normen waren de overtredingen gering en de straffen onevenredig […]
overgetikt door Henk Zomer, Parklaan 21, 3701 CE Zeist Inleidingen uit een schrift van Jurjen Jan Ronner. Op het etiket van het schrift staat: Hier is, wat ik thans vinden kan. Een rommeltje. Mag ik de vodden, als gij ze gebruikt hebt, terug? Achtend, Uw Vr. J.J. Ronner. Kennelijk had hij […]
O. Viersen Ype Oebeles Viersen en Antje Haayes Minnema Een bijzondere voorouder. Bij ons thuis hingen vroeger 2 foto’s, één van een vriendelijk kijkende oudere man en één van een frank en vrij rondkijkende jonge vrouw. Het waren mijn vaders Pake: Ype Oebeles Viersen, 1808-1877, en zijn Beppe: Antje Haayes […]
O.F. Vos Café De Altena Beschrijving: Het tweede huis vanaf rechts is “Herberg De Altena – A. Steensma” zoals op de daklijst te lezen valt. Op deze plaats heeft eeuwenlang een herberg gestaan waarvan de naam misschien te maken heeft met volkshumor: de herberg stond al-te-na aan de stadspoort. Het […]