Onze leden krijgen via ons ledenblad De Sneuper eens per kwartaal een update van interessante websites en ander digitaal nieuws via de rubriek Digitaal Verhaal/Zijlstra Zocht. Ook via sociale media als Twitter en Facebook kunt u regelmatig wat interessants voorbij zien komen, maar we beseffen dat niet iedereen daar tijd of interesse voor heeft. En op papier is er vaak ook maar beperkt ruimte om een en ander te delen, nog afgezien van het moeten overtypen van een webadres en dergelijke.
Vandaar maar weer eens een tussentijdse update, ook omdat we in ons komende jubileumnummer 150 van juni 2023 (met als thema Noordoost-Friezen, hun adel, portretten & zilver) geen plaats hebben voor alle digitale nieuwtjes. Dan kunnen in ieder geval de bezoekers van onze website en de abonnees op onze gratis blogberichten per email er kennis van nemen.
Dat jubileumnummer wordt overigens prachtig, met gerenommeerde gastauteurs als oa Yme Kuiper, Piet Bakker, Johan de Haan, Flip van Doorn, Bearn Bilker en Jan T. Anema.
Een mooie nieuwe website om te delen is die van Verhalen van Frisia. De universiteitsbibliotheek van Groningen, afdeling Bijzondere Collecties, deelt hierop gedigitaliseerde manuscripten die het gebied van het oude Frisia betreffen, dus Friesland inclusief de Groninger Ommelanden en het Duitse Ostfriesland. Via een kaart kunt u hier de verhalen en bestanden (inclusief podcasts) aanklikken, met onder andere iets over het schilderij Maaltijd te Dokkum van Gerardus Wigmana. De afgebeelde burgemeester van Dokkum, Julius Schelto van Aitzema bezat ooit Liber Chronicarum, ook wel bekend als de Kroniek van Neurenberg, uit 1493 en nu in bezit van de Groninger universiteit.
In Historisch Tijdschrift Fryslân van maart/april 2023, een uitgave van het Fries Genootschap en de Fryske Akademy, kwamen twee artikelen voor die specifiek over onderwerpen uit Noordoost-Friesland gingen. Een artikel van Egge Knol, conservator bij het Groninger Museum, ging over het Vriesche Gat, nabij Schiermonnikoog, waarvan de Dokkumer brouwer en landmeter Occe Jans Bockebloet in 1653 een mooie kaart maakte die in de Groninger Archieven bewaard is gebleven. Bockebloet is ook bekend van zijn kaart uit 1646 van de trekvaart tussen Dokkum en Groningen en was eigenaar van brouwerij de Halve Maan in Dokkum.
Het andere artikel ging over Hycke Botes uit Ferwert, die een wondermiddel tegen hondsdolheid had uitgevonden, waarover een publicatie in druk verscheen in 1731. Auteur Floor kon verder niets over haar vinden maar keek blijkbaar niet in AlleFriezen. Ze huwde namelijk brouwer en chirurgijn Tjeerd Ritsers, wat mogelijk ook haar interesse en kennis van kruidendranken deels verklaart. Navraag bij onze leden en Ferwerd-kenners Pyt Nauta en Johannes van Dijk leverde al snel aanvullende informatie op. Het echtpaar woonde in het Chirurgijnshuis, tegenwoordig Hegebuorren 3 te Ferwert, op de hoek van het Vrijhof waar meerdere Ferwerder chirurgijns en vroedmeesters woonden! Meer details in het boek ‘Een rondgang door historisch Ferwert’. In De Vrije Fries 93 van 2013 bladzijde 123 tot 162 schreef Minie Baron ook over Hondsdolheid in Friesland, Circa 1700 – circa 1990, en het drankje van Hycke Botes.
Onze redacteuren Piet de Haan en Warner Banga presenteerden recent het nieuwe boek Artisante an de Syl, waarover ook al eerder delen op dit blog verschenen.
Het digitaliseren en transcriberen van Alba Amicorum met Friezen gaat ook gestaag door. Martin Engels verzorgde weer een mooie transcriptie van het 17e eeuwse Album Amicorum van Rienck van Kingma.
Tresoar is bezig met digitaliseren van Friese gevangenisregisters (1797-1930). U kunt via het platform VeleHanden meehelpen deze ruim 40.000 scans onder de naam Traliewerk te verwerken/transcriberen.
Tot 18 juni 2023 kunt u een kijkje nemen op de tentoonstelling in de Groningse A-Kerk over kerkschatten ‘Zwijgend Goud‘, oa diverse uit het aan Noordoost-Friesland grenzende Westerkwartier, zie het blog van Harry Perton met diverse voorbeelden. Hoogtepunt vond ik de Statenbijbel uit 1686 van Douwe Ernst van Aylva, heer van Tammingaborg, en Tjemck van Heemstra uit de kerk van Hornhuizen. Hun initialen en naam staan op de zilveren klampen. In 1776 geschonken door nazaten, namens zoon Hans Willem baron van Aylva na diens overlijden.
In de Menkemaborg in Uithuizen kunt u tot september nog de tentoonstelling Grand Tour, de Groninger elite op reis, zien. Vanaf mei is van donderdag t/m zaterdag van 13-17 uur ook Museum Helmantel geopend in Westeremden. In museum Klooster Ter Apel is een expositie over de heksenvervolgingen in de 16e eeuw.
En uiteraard is er in Museum Dokkum en Moddergat ook van alles te beleven, evenals in de Grote Kerk van Dokkum, waarin de grafstenen in de schijnwerpers staan..
Peter-Alexander Kerkhof, werkzaam aan de Fryske Akademy als taalwetenschapper, maakte een mooie tijdbalk van de Geschiedenis van de (middeleeuwse) Friese taal.
Als u dit nog op tijd leest kunt u zich ook nog tot 19 april 2023 aanmelden voor het door De Vrije Fries/Fryske Akademy/Fries Genootschap georganiseerde Sieperda-symposium van vrijdagmiddag 21 april 2023 bij Tresoar over het thema ‘2000 jier Friezen en har lânskip‘, 2000 jaar nadat Plinius Frisia bezocht.
Op een recente bijeenkomst van de Wurkgroep Maritime Skiednis in Tresoar kwam het verhaal van Hanno Brand voorbij van een kaping van Friese schepen, in konvooi onder leiding van Van Bylandt, bij Engeland. Het Dokkumer schip De Sibellina Hildegonda van schipper Jan Gerrits Tal en boekhouder Albert Ballings was een van de vijf schepen die in 1780 werden opgebracht en uiteindelijk zelfs als prijs geveild (voor 605 Ponden)! Veel informatie over deze kaping is te vinden via de online krantendatabase Delpher.
Binnen onze website zijn er weer enkele pareltjes bijgekomen voor onze medesneupers. Zo is een deel van de genealogische erfenis van genealoog Douwe van der Meer (handgeschreven!) gescand en nu digitaal door te bladeren via onze indexenpagina. Binnen deze uitgebreide rubriek Indexen kunt u nu ook kennis nemen van een namenlijst met zoutziedersknechten uit Dokkum.
En vergeet u ook niet onze rubriek Boeken, met vele gedigitaliseerde en doorzoekbare boeken over de geschiedenis van Noordoost-Friesland, zoals oa het Kollumer Oproer van 1797 en het Reboelje yn de Dongeradielen van 1749.
De genealogen kunnen zich uitleven, door hun informatie (zowel data, tekst als oude gescande foto’s) te delen in onze online genealogie-database. De nieuwste toevoegingen kunt u snel zien via deze pagina Wat is Er Nieuw? Met oa Oude pasfoto’s uit Westdongeradeel!
In onze online Beeldbank nog meer oude foto’s.