Op zaterdag 28 september om 15.00 uur vindt een historisch moment plaats in Ee. Dan wordt de gevelsteen uit 1613 teruggeplaatst in het geboortehuis van de bekende Friese geschiedschrijver Foeke Sjoerds (1713-1771).
Het gaat om de woning aan de Omgong 12, het oudste huis van Ee. Waarschijnlijk is het gebouwd door een voorvader van Foeke Sjoerds. Ruim tien jaar geleden ontdekten Hans Zijlstra en Douwe Zwart van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland al dat de steen met 1613 – het jaartal waarin het huis is gebouwd – in het Noordelijk Archeologisch depot in Nuis te vinden was, als onderdeel van de collectie van het Fries Museum. Voor de huidige bewoners, Paul Boersma en Sjoekie van der Meer, een goede reden om te proberen de gevelsteen terug naar Ee te halen. ,,Deze steen hoort bij dit huis. Ik heb er mijn ‘missie’ van gemaakt’’, aldus Paul Boersma.
Terugplaatsing
Ruim twee jaar is Boersma bezig geweest om de steen terug te krijgen. Samen met zijn vrouw Sjoekie reisde hij af naar Nuis. Daar mocht hij de bewuste steen al even vasthouden. ,,Het heeft nogal wat voeten in aarde gehad om de steen weer in Ee te krijgen, op de plek waar hij hoort, maar het is gelukt. Het Fries Museum was bereid om de steen te ‘ontzamelen’. De overdracht volgde in juli van dit jaar. Dit is mede te danken aan de positieve houding van Dirk Boomsma en Hermina Deelstra van het Fries Museum en dat mag best genoemd worden’’, stelt Boersma. Hij wil van de terugplaatsing een feestelijk moment maken.
Drieluik
Volgens de overlevering maakt de gevelsteen met het stichtingsjaar 1613 deel uit van een drieluik. Zo zat er in de oorspronkelijke tuitgevel van deze woning ook nog een steen met een open schaar. Deze verwijst naar het beroep van kleermaker, waarschijnlijk van de eerste bewoner van dit huis. In 1926 verdwenen de drie stenen, toen het huis verbouwd werd. Niemand wist meer waar ze gebleven waren, totdat leden van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland de steen ‘1613’ tien jaar geleden op het spoor kwamen in het depot in Nuis. De tweede baksteen werd rond diezelfde tijd gevonden in de Grote Kerkstraat in Leeuwarden, ingemetseld in de gevel van een woonhuis. Tot ongenoegen van de leden van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland lukte het hen niet om de stenen destijds terug te krijgen naar Ee. Waar de derde en laatste gevelsteen is gebleven, met als afbeelding een ‘W’, is onbekend.
De terugplaatsing van de gevelsteen in Ee wordt uitgevoerd door Bouwbedrijf Van der Werff Dokkum en is mede mogelijk gemaakt door de Dorps Ontwikkelings Maatschappij (DOM) in Ee.
