apr 022019
 

Afgelopen vrijdag vond in de Hervormde Willibrorduskerk te Holwerd de ceremonie plaats, waarbij de knielende beelden van Hessel Meckema van Aylva en zijn Oostenrijkse vrouw Elisabeth d’Althan werden onthuld.

Knielende beelde Hessel Meckema van Aylva en Elisabeth d’Althan

Weliswaar waren de beelden al enkele maanden geleden teruggekeerd, wat reeds door de dorpsgemeenschap was opgemerkt, maar nu vond het officiële programma met toespraken en een nazit plaats. Met deze terugplaatsing werd ook een oude wens van wijlen Sytse ten Hoeve vervult.

Na een korte introductie van de voorzitter van Alde Fryske Tsjerken begon emeritus-professor Yme Kuiper aan zijn lezing, ondersteund door Powerpoint-beelden.
Tijdens zijn korte onderzoek rond de persoon en de context van Hessel Meckema van Aylva en zijn echtgenote van Oostenrijkse adel, leunde hij o.a. op vondsten van onze leden André Buwalda (omtrent Lierort, de schans bij Leer in Ost-Friesland waar Van Aylva de scepter zwaaide) en  Hans Zijlstra (met de publicatie in De Sneuper 106 en het blog waarin de vondst in 2017 werd gemeld van een brief in een boek over o.a. Agatha Tjaerda van Starkenborgh).

Kuiper schetste een interessant beeld van de verrassend sterke positie van de Friese adel, zeker binnen Friesland, waarbij rond 1650 met name de families Eysinga (met 5 grietmansposten) en Van Aylva (met 6 grietmansposten) een stevige vinger in de pap hadden. Uiteraard hadden ze ook een goede band met het Friese Hof in Leeuwarden en de macht in Den Haag!
Ook liet hij zien dat Van Aylva waarschijnlijk was geïnspireerd door katholieke grafmonumenten die vooral in de Zuidelijke Nederlanden te zien waren.

Jacques Oenema, Hessel Meckema van Aylva en Georg Frederik Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, allen door Wybrand de Geest

Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, vermeldde in zijn dagboek in 1645 (online beschikbaar via Gloria Parendi) de macht van oa Aylva: Ick seide hem dat collonel Aluva, collonel Swartzemburch en collonel Oenema het hele landt regeerden.
De bekende Friese kunstschilder Wybrand de Geest portretteerde deze drie heren ook merendeels ten voeten uit!

Na de lezing van Yme Kuiper (die nog gepubliceerd wordt in het blad van Alde Fryske Tsjerken) werden de beelden onthuld door Kris Callens van het Fries Museum en de voorzitter van de kerkenorganisatie. En dan te bedenken dat de knielende beelden oorspronkelijk waarschijnlijk in een rijk uitgevoerd grafmonument hebben gestaan, naast hun herenbank. Totale vernietiging rond de revolutie van 1795 is waarschijnlijk door een Aylva nazaat voorkomen, maar de beelden werden wel weggehaald en zijn sindsdien gaan zwerven (ze stonden oa bij de oprit van een boerderij in Noordoost-Friesland).
Nu staan ze er wat onthand bij (een vorm van ontering (?) die je ook op het Aylva familiegraf in de kerk ziet) maar in ieder geval weer op een relevante plaats, waar ze goed zichtbaar zijn voor het publiek. Veel beter dan verstopt te zijn in een museumdepot!

Het volgende cultuurhistorische project in onze regio Noordoost-Friesland is wat mij betreft de Herdenkingssteen van Ezumazijl. Zoals u zich wellicht herinnert heeft Wetterskip Fryslan toegezegd deze dit voorjaar opnieuw bij de Ezumazijl te plaatsen. Ik ben benieuwd!

En voor onze leden: Vergeet niet u z.s.m. aan te melden voor onze ledendag op Schiermonnikoog op zaterdag 13 april 2019. Uiterlijk 8 april moet u zich even per email aanmelden bij de penningmeester via keatsbuorren@knid.nl . De bijdrage in de kosten (merendeels op rekening van de vereniging) is slechts 22,50, inclusief de veerboot. Graag tot ziens op de boot naar Schier!

 Posted by at 17:28

 Leave a Reply

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.