Auke Luitzens Zwitting, Sontvaarder, vergaat met zoons in Oostzee

Afgelopen vrijdag was ik in het Fries Scheepvaartmuseum te Sneek. Er hangen veel schilderijen met prachtige schepen op zee. Maar ook portretten. Ik zag een prachtige set pendanten uit 1853 met ene Auke Luitzens Zwitting (ook gespeld als Zwieting of Swieting) en zijn echtgenote Berbera Feenstra.
Het bordje bij de schilderijen spreekt overigens van Swieting en Veenstra. Maar ook dat de schipper in 1858 op de Oostzee is vergaan. De schilderijen zijn gemaakt door de reizend portretschilder Berend Wierts Kunst, een van mijn persoonlijke favorieten.
De site van het Fries Scheepvaartmuseum geeft het volgende:
Beschrijving: Pasteltekening. Portret van Auke Luitzen Swieting. Portret ten halve lijve, en trois quarts. Kleding: zwart lakense jas met platte revers, zwart vest en wit hemd. Om de hals is een zwarte doek gestrikt. Ingelijst.
Achterop het papier: ‘Auke Luitzen Swieting, geb. te Ureterp. Zeekapitein op eigen schip, genaamd Petrus Horjus in de Oostzee vergaan met twee volwassen zoons Lucas en Petrus in 1858. Zoon van Luitzen Swieting en Aukje Klaazes’.
Achtergrondinformatie: In de Leeuwarder Courant van 5 sept. 1856 wordt melding gemaakt dat kapitein A.L. Swieting van de Harlinger tjalk Petrus Horreüs bij Tonningen een sloep met twaalf drenkelingen redde. Hij was op terugreis van Petersburg.
In het werkregister van Berend Kunst (1794-1881) worden de geportretteerden genoemd: ‘Zwiterink en vrouw’. Het jaar van overlijden dat op de achterkant van het portret wordt genoemd is niet juist. Dat blijkt uit een bijlage bij de tweede huwelijksakte van zijn weduwe Berbera Veenstra, d.d. 17 nov. 1868. In een vonnis van de Arrondissementsrechtbank van Leeuwarden wordt gesteld dat ‘er regte vermoeden van het overlijden van Gedaagden bestaat sedert den dertigsten October ‘achttienhonderdrie en zestig’. Uit het vonnis blijkt dat Auke Luitzens Zwieting (kapitein), Luitzen Zwieting (stuurman) en Petrus Horreus Zwieting (matroos), allen afkomstig uit Dantumawoude, op 28 okt. 1863 met een schip genaamd Petrus Horreus, beladen met tarwe, van Stettin zijn gezeild naar Leith in Schotland. Op 30 okt. 1863 stuurde de kapitein vanuit Elseneur nog een brief naar zijn vrouw. Daarna is niets meer van hem vernomen. Na de uitspraak van de rechtbank stond het Berbera Veenstra vrij te trouwen met iemand anders., Literatuur: – Dr. E.J.F. Smits en Drs. P.J. Huizinga, Berend Kunst – een reizend portretschilder (1794-1881) (Groningen, 1974), p. 59 – Leeuwarder Courant 5 sep. 1856. – Jaarboek Fries Scheepvaart Museum 1980, p. 18
Auke werd geboren op 24 juli 1813 te Ureterp als zoon van Luitsen Hendriks Zwitting en Aukjen Klases en was lidmaat te Opsterland tussen 1844 en 1850, waarna hij vertrok naar Achtkarspelen (Twijzel/Kooten) en daarna naar Ureterp in 1851 en Harlingen in 1852.
Berbera Feenstra trouwde op 2 maart 1843 te Tietjerksteradeel met Auke Luitzen Zwitting en op 12 mei 1870 te Dantumadeel met Douwe Durks Hellinga. Berbera was een dochter van Petrus Horreus Feenstra en Zytske Mulder.
Walter Groen heeft een interessante website waarop hij een transcriptie en scans heeft van het prachtige Werkboekje dat Berend Wierts Kunst bijhield van 1823-1872! Hierin komen de portretten van het echtpaar Zwitting-Feenstra ook voor, met een uitvoerige beschrijving.
Walter Groen is een ervaren genealoog en heeft dan ook op zijn site zoveel mogelijk namen gekoppeld aan scans van portretten, genealogische informatie en een Index op plaatsnamen. Uit onze omgeving komen daarin alleen Kollum met een kind van André(ae). 1 Do. v. Idsinga. Do. Riedel.(wede. Beekhuis. 1 Copie. Dr. Beekhuis en vrouw te Wirdum) en Schiermonnikoog (met Venenga en Vrouw, Zeilenga en Vrouw, De Vrouw van Kourkamp, 4 Copieën naar T. Zeilinga) voor. Ook is er een Index op Namen van geportretteerden.

Het Fries Scheepvaartmuseum blijkt ook nog een prachtige porseleinen pijpenkop van A.L. Swieting uit Ureterp in bezit te hebben met een afbeelding van zijn Harlinger tjalk (1850).

Als we dan ook nog even de Sonttolregisters Online er op naslaan dan zien we dat hij in ieder geval de volgende 8 reizen door de Sont heeft gemaakt (2x met thuishaven Harlingen en 6x met thuishaven Ureterp):
 15-7-1849    A. L. Swieting    Ureterp    Memel – Amstd.

	28-12-1849	A. L. Zwieting	Ureterp	Danzig og Kbhvn. – Amsterdam
	31-8-1850	T. S. Zwieting	Ureterp	Amsterdam – Stettin
	28-6-1852	A. L. Zwieting	Urredorp	Danzig – London
	7-7-1854	A. L. Zwieting	Harlingen	Memel – Aberdeen

	13-5-1856	A. L. Zweeting	Ureterp	Libau – Maas Fl.

	22-5-1849	A. L. Zwieling	Ureterp	Makkum – Wismar

	9-9-1855	A. L. Zwilting	Harlingen	Wolgast – Amsterdam