PLAISIER RIJTUIGEN EN VAARTUIGEN IN NOORD-OOST FRIESLAND 1795-1805.
Rijtuigenbezitters Collumerland en 't Nieuwkruijsland.


Piet de Haan (de.haan.p(at)hetnet.nl)


Op mijn vraag in De Sneuper 82, bl. 13, naar de betekenis van het woord "kluft" dat veel voorkomt in de cohieren van de plaats Kollum zijn twee reacties gekomen. De eerste was van T. Wierstra: "In de plaatsbeschrijving van Kollum van Mr. Andreae staat op pagina 17: Dit “Colmerlandt” in engeren zin schijnt door de Groningers (bedoeld wordt de stad Groningen, red.), tijdens het verbond, dat de ingezetenen dezer grietenij in 1467 met hen voor den tijd van 30 jaren hadden aangegaan, in onderdeelen of CLUFTEN verdeeld te zijn, eene verdeeling, die nog langen tijd stand hield en ook thans (ca. 1890) nog zeer goed bekend is. De namen dezer “cluften” waren: de Laanster- en Luinstercluft (naar den weg t.w. van Kollum, vroeger de “Collumerlaen” genoemd. – en den plaatsnaam Ter Luine), de Torpmacluft (naar de Koll. Terp of torp), de Uiterdijkstercluft (naar de ten oosten gelegene Uiterdijken), terwijl de kom van het dorp de Kerkburencluft werd geheeten. Mogelijk was er nog eene vijfde cluft, die het tegenwoordige dorp Ausbuurt omvatte. Althans in een stuk van lateren tijd (1610) wordt gesproken van Ausbuiercluft." De toestand rond 1467 wordt in een ander boek beschreven, maar dat voert misschien te ver. Conclusie lijkt te zijn dat de kluften een Groninger “vinding” was die bij het verbond naar ons gebied is geëxporteerd (TW). De tweede reactie was van Co Pomstra: "Las uw stukje over dit onderwerp in de laatste Sneuper. Als u mijn pagina home.hccnet.nl/j.pomstra/kollumpompstra.htm doorleest komt u een verwijzing naar de oorsprong van deze benaming tegen." De beide inzenders worden bedankt voor hun reactie. Verdere reacties op deze publicaties zijn van harte welkom. Dan wordt de serie nu voortgezet met Kollumerland en Nieuwkruisland. 

Tresoar  archief B.R.F.  no 2328 en 2329.
Plaisier Rijdtuijgen en Zeijljachten
Kollumerland en ‘t Nieuwkruisland    1797 en 1798.
(…) getal tussen haakjes is de te betalen belasting.
In 1803 komt er een 10e verhoging bij de belasting die in de tabel niet wordt vermeld.

Kollumerswaag
Foeke Jans      Chaijs met 2 paarden (7)        1797    -
Foeke Rinses    Sjaas met 1 paard (3)   1797    1798
Hemke Harmens   Sjaas met 1 paard (3)   1797    1798
Hendrik Sierks  Open wagen met 2 paarden (7)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Jacob Jans      Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Jan Fockes      Sjaijs met 2 paarden (7)        -       1798
Lieuwe Wijbes   Sjaas met 1 paard (3)   1797    -
Pieter Jans     Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Tjeerd Ernst(es)        Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798

Westergeest
Jan Jans Helder Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Bartel Wijbes   Chaijs met 1 paard (3)
Wagentje met 1 paard (3)        1797    
1798
Brant Fockes    Wagen met 1 paard (3)   1797    1798
Eijldert Jilles Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Falk Jacobs     Wagen met 1 paard (3)   1797    1798
Feijke Bockes   Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Gosse Pieters   Wagen met 2 paarden (7)
Wagentje met 1 paard (3)        1797    
1798
IJke Willems    Wagen met 1 paard (3)   1797    1798
IJpe Luijtjes   Open wagen met 2 paarden (7)
Wagentje met 1 paard (3)        1797    
1798
Jan Halbes      Wagen met 2 paarden (7)
Sjaijs met 1 paard (3)  1797    
1798
Johannes Hendriks       Wagen met 2 paarden (7) 1797    -
Johannes Meinderts      Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Klaas Sierks    Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Klaas Sijmons   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Mark Sierks     Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Metske Fockes   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Pieter Edsges   Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Teeke Jans      Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Wijtse Eijberts (Egberts)       Wagentje met 1 paard (3)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798

Oudwoude
De wed. Heemstra        Verdekte wagen met 2 paarden (12)       1797    1798
Hendrik Siccama Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Benne Wijbes    Chaijs met 1 paard (3)
Wagen met 1 paard (3)   1797    
1798

Dirk Jetses     Wagentje met 2 paarden (7)
Wagen met 1 paard (3)   1797    
1798
Eeuwe Siegers   Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Femme Wijbes    Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Focke Johannes  Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Gerrit Waatses  Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Halbe Jans wed. Wagen met 1 paard (3)   -       1798
Iete Wierds     Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Jacob Sijbes    Wagentje met 2 paarden (7)
Open wagen met 2 paarden (7)    1797    
1798
Jan Lulofs      Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Jarig Wijbes    Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Jelle Clases    Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Klaas Jans      Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Riemer Folkerts Wagen met 1 paard (3)   -       1798
Rochus Tjeerds  Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Sierk Fockes    Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798

Kollum Laanstercluft
J. S. Braak     Verdekte wagen met 2 paarden (12)       1797    1798
De wed. Bouritius       Verdekte wagen met 2 paarden (12)       1797    1798
E. L. Siccama   Open wagen met 2 paarden (7)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Albert Idses    Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Else Meints     Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Hedde Aebes     Verdekte wagen met 2 paarden (12)       1797    -
Jan Sikkes      Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Pieter Aebes wed.       Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Sijtse Johannes Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798

Kollum Torpmacluft
J. G. Blauw     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Teeke Douma wed.        Wagen met 2 paarden (7) 1797    -
Jan Jans Freijtsma      Wagen met 2 paarden (7) 1797    -
Bouwe Jans wed. Wagentje met 1 paard (3)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Cornelis Aebes  Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Eelke Meinderts Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Frans Reinders  Wagentje met 1 paard (3)
Sjaijs met 1 paard (3)  1797    
1798
Gosse Jans      Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Jan Jans de oude        Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Jan Johannes    Wagen met 2 paarden (7) 1797    -
Jan Klases      Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Marten Euwes    Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Romke Gerrits   Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Teeke Douwma wed.       Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Tjebbe Idserds  Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Tjerk Jans      Wagentje met 1 paard (3)        1797    -
Wijbe Pieters   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Willem Walings wed.     Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798

Kollum Uijterdijkstercluft
Jan Gerkes Blauw        Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Jan Pieters Kloppenburg Wagen met 1 paard (3)   1797    1798
Aebele Geerts   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Bouwe Gerrits   Chaijs met 1 paard (3)
Wagen met 1 paard (3)   1797    
1798
Doeke Tjebbes   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Douwe Jans      Wagen met 2 paarden (7) 1797    -
Eelke Meiderts  Sjaijs met 1 paard (3)  -       -
Focke Pieters 
Focke Pieters wed.      Wagen met 2 paarden (7)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Geert Swiers    Wagen met 1 paard (3)   1797    1798
Gerben Clase(n)s        Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Jan Douwes      Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Jan Jans de oude        Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Jan Johannes    Wagen met 1 paard (3)   -       1798
Jan Teekes      Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Johannes Pieters        Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Pieter Pieters  Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Teeke Meinderts wed.    Wagen met 1 paard (3)   1797    1798

Temme Pieters kinders Temme Pieters erv.        Wagen met 1 paard (3)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Tjerk Geerts    Wagen met 2 paarden (7) -       1798

Kollum Kerkebuuren
Jan Domring     Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
E. de Went      Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Harke Faber     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Lourens Faber   Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Jacob Groen     Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Johannes Meinardij      Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798

Pieter Ritsma   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Arjen Aebeles wed.      Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Boote Eskes     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Djurre Ieskes   Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Gosse Jans      Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Jacob Ellens    Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Jan Andries     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Jan Gerkes      Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Klaas Louws     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Lolke (Lolle) Jans      Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Meindert Berents wed.   Chaijs met 1 paard (3)
Sjaijs met 2 paarden (7)        1797    
1798
P. Foeke Sjoerds        Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Ritske Alberts  Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798

Ausbuurt
Ds. Andree      Chaijs met 1 paard (3)
Een Digte wagen met 1 paard (8) 1797    
1798
Aan Harings     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Doeke Jans      Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Geert Pieters   Chaijs met 1 paard (3)
Wagen met 1 paard (3)   1797    
1798
Jan Poulus      Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Klaas Tjebbes   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Lieuwe Pieters  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Louw Romkes     Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Luijtje Lulofs  Wagentje met 1 paard (3)
Sjaijs met 1 paard (3)  1797    
1798
Meindert Meinderts      Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Meindert Meines wed.    Wagen met 2 paarden (7) 1797    -
Sijtse Feijkes wed.     Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798

Buurum
Gerke Jans Blauw wed.   Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Jacob Jans Broers       Wagentje met 2 paarden (7)      1797    -
Else Kiestra wed.       Wagentje met 1 paard (3)
Sjaijs met 1 paard (3)  1797    
1798
Jan Jacob Valks Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Pieter Valks    Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Gerrit Posthumus        Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Aijse Siegers   Chaijs met 1 paard (3)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798

Albert Jelles   Wagentje met 2 paarden (7)      1797    -
Aldert Clasen   Wagentje met 2 paarden (7)
Sjaijs met 1 paard (3)  1797    
1798
Andries Baukes  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Anne Joons      Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Biening Hessels Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Bindert Andries Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Claas Popkes    Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Doeke Idserds   Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Doetse Clases wed.      Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Eeuwe Ennes     Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Enne Eeuwes     Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Feijke Jans     Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Heine Doedes    Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Hendrik Everts  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Hendrik Harkes  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Hendrik Joukes  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Jan Aukes       Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Jan en Focke Johannes   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Jan Jacobs      Sjaijs met 1 paard (3)  -       1798
Jan Tjerks      Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Johannes Jacobs Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Klaas Egberts   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Klaas Jacobs    Wagentje met 2 paarden (7)      1797    -
Louw Cornelis   Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Meindert Meinderts      Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Menne Pieters   Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Metske Louws    Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Pieter Fransen  Wagentje met 2 paarden (7)      1797    -
Pieter Roelofs  Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Pieter Valks    Chaijs met 1 paard (3)  1797    -
Rense Hessels   Wagentje met 1 paard (3)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Tjeerd Wijbrens Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Willem Rinses   Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798

Nieuwkruijsland
Klaas Rinses (Rispens)  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Rinse Clases Rispens    Wagentje met 2 paarden (7)      1797    -
Claas Cornelis  Wagen met 2 paarden (7)
Wagentje met 1 paard (3)        1797    
1798
Cornelis Clases Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798

Hendrik Clasen  Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Jacob Jacobs    Wagentje met 2 paarden (7)      1797    -
Jan Broers      Chaijs met 1 paard (3)
Wagen met 1 paard (3)   1797    
1798
Jan Elses       Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Jan Jacobs      Wagen met 2 paarden (7) -       1798
Marten Sijtses  Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Menne Repkes    Wagentje met 1 paard (3)
Wagen met 2 paarden (7) 1797    
1798
Pieter Abels    Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798
Pieter Jacobs   Wagentje met 2 paarden (7)
Sjaijs met 1 paard (3)  1797    
1798
Pieter Kornelis Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Pieter Sijtses  Chaijs met 1 paard (3)  1797    1798
Rinse Clases wed.       Wagen met 1 paard (3)   -       1798
Teeke Jacobs wed.       Wagentje met 1 paard (3)        1797    1798
Teeke Rienks    Wagen met 2 paarden (7) 1797    1798
Tjeerd Jentjes  Wagentje met 2 paarden (7)      1797    1798