Geschiedenis

 

Sinds 2 december 1986 bestaat er te Dokkum een Vereniging van Archiefonderzoekers, de huidige Historische Vereniging Noordoost Friesland.
Onder auspiciën van de toenmalige streekarchivaris, wijlen de heer W.T.Keune, werd een vereniging opgericht van mensen die geregeld het Streekarchivariaat aan de Rondweg te Dokkum bezochten. Sindsdien is deze vereniging uitgegroeid tot een club van meer dan 750 leden uit geheel Nederland en zelfs daarbuiten. Het voornaamste wat deze mensen bindt valt te rangschikken onder de noemer: het doen van archiefonderzoek naar (familie-)geschiedenis in de regio Noord-Oost Friesland.

Sinds het ontstaan van de vereniging is er door de leden aan een aantal projecten gewerkt:

  • Alle doop- en trouwboeken van de dorpen rond Dokkum werden gekopieerd
  • Enkele leden hebben in het kader van het Kadasterproject van de Fryske Akademy gewerkt aan de kadasteratlassen van Oost- en Westdongeradeel, Dokkum en Dantumadeel
  • Een werkgroep van de vereniging werkte twee jaar aan het boek ‘Pleatsen yn Eastdongeradiel'(zie rubriek Boeken)
  • Er werd gewerkt aan een overzicht van alle inventarissen, klappers en dergelijke die op het Streekarchivariaat aanwezig zijn, later uitgebreid met een overzicht van al het aanwezige genealogische materiaal
  • Er werd een aantal Open Dagen georganiseerd
  • Leden werken mee aan het in de computer opslaan van alle doop-, huwelijks- en overlijdensdata in Friesland.
  • Een werkgroep van een vijftal leden probeert mensen die vragen stellen aan de vereniging van de juiste antwoorden te voorzien. Het betreft meestal mensen die te ver weg wonen om zelf op het Streekarchivariaat te komen of mensen die zich niet thuisvoelen in een archief. Wie toch genealogische gegevens wil hebben of de geschiedenis van een boerderij of huis wil weten kan bij deze werkgroep terecht.

Het wapen van de gemeente DongeradeelHet verenigingswapen

In 1994 kreeg de vereniging door de Fryske Rie foar Heraldyk een eigen verenigingswapen toebedeeld. Dit wapen, hierboven rechts, wordt sindsdien gebruikt als logo van de vereniging. De officiële beschrijving, zoals opgesteld door de Fryske Rie foar Heraldyk, is als volgt:

“In een rood schild een zilveren golvende keper; over alles heen twee gekruiste ganzeveren van goud. Het schild is gedekt met een herautenkroon.”

De grondslag van het wapen is de golvende keper, die ontleend is aan het wapen van Dongeradeel (hierboven links). De kleur rood is overgenomen uit het wapen van Oostergo, want in dat deel van Friesland doet de vereniging met name haar onderzoek. De ganzeveren staan voor schrijven en het geschrevene. Het goud van de veren wijst erop dat de oude teksten voor de vereniging van grote waarde zijn. De herautenkroon wijst erop dat de vereniging de kennis van genealogie, heraldiek etcetera wil uitdragen. Dit werd voorheen door herauten gedaan.
Het ontwerp van het verenigingswapen is afkomstig van dhr. A.B. Dull tot Backenhagen en R.H. Postma, leden van de Fryske Rie foar Heraldyk.

Dat ook vele gewone burgers uit de omgeving van Dokkum een familiewapen hadden bewijst het Genealogysk Jierboekje van 1993. Hierin worden door leden van het Genealogysk Wurkferban fan de Fryske Akademy 340 wapens beschreven en afgebeeld van burgers en boeren, gebaseerd op het originele manuscript/wapenboek van Gerrit Hesman. Hij werd gedoopt op 8 september 1661 te Dokkum en overleed aldaar in 1715/1716. Hesman huwde Baukje Snip op 17 april 1702 en na haar overlijden met Antje Jacobs op 13 februari 1707. Zijn vader had het vreemde beroep van klokkentreder van Dokkum (op 6 oktober 1666). Een klokkentreder brengt met de benen vanaf een dwarsbalk de kerkklokken in beweging. Op 15 oktober nam ene Leendert Klaases dit over (Gens Nostra 1972, p. 117). Het onderzoek is gebaseerd op doop- en trouwboeken van Dokkum, autorisatieboeken, weesboeken en proclamatieboeken van Dokkum, het burgerboek van de stad, opschriften van graven in de Grote Kerk te Dokkum en het handschrift van vroedvrouw Catharina Geertruida Schrader. Zij vermeldde, als tijdgenoot, Gerrit Hesman als ‘verver en schilder’. De namen kunt u nakijken in onze rubriek Indexen en het boekje is nog te bestellen via de website van het Genealogysk Wurkferban van de Fryske Akademy te Leeuwarden.
Overigens schreef Hesman ook nog een kroniek over Dokkum t/m het jaar 1711.
De betekenis van het wapen van de stad Dokkum vindt u hier.

In het Genealogysk Jierboekje van 1956 wordt door H.G. van Slooten een transcriptie gepubliceerd van de ‘ Beslommeringen van een Dokkumer burgervader’. Hierin wordt een dagboek van rond 1789 beschreven waarin vele Dokkumer namen voorkomen. Ook zijn silhouetportretten van burgemeester Dr. Feddo Jan van Slooten en Sytske Ypey afgebeeld. Vergelijkbare portretten van burgemeester Harmannus Jans van Assen en Trijntje Hotzes van Sinderen (voorouders van Geert Mak) staan in Sneuper no. 63, juni 2002.

In 2004 onderging de vereniging een naamswijziging. Voortaan is het officieel Historische Vereniging Noordoost- Friesland. Hiermee geven we aan dat naast genealogie ook de historie, als aankleding van de dorre data, een belangrijke rol speelt in ons onderzoek en onze publicaties.
Sinds 2005 zijn er diverse werkgroepen, gericht op kustvisserij en oral history (mondelinge overlevering). De laatste leidde tot het door de vereniging uitgegeven boek Op de Praatstoel en het vervolg daarop: Op de Praatstoel 2 (medio 2013).

 Posted by at 22:15