mei 072015
 

Museumdirecteur, lid van onze vereniging en columnist van De Sneuper, Ihno Dragt reikte op 6 mei zijn nieuwste boek uit aan de gepensioneerde Dokkumer huisarts André Jansen. Het boek heet “Ontsnapt aan het bloedbad: Hendrik van Bra’s verhaal over de ‘Waalse Furie’ van 1572 in Dokkum.”

Een tweede exemplaar was voor ons erelid Reinder Tolsma van de Commissie Naamgeving van de gemeente Dongeradeel en gaat vergezeld van het verzoek om het pleintje bij de Hanspoort om te dopen tot “Plein van de Waalse Furie”.

Het rijk geïllustreerde boek (100 pagina’s), uitgegeven door de Stichting Historia Doccumensis, verhaalt het ooggetuigenverslag van de Dokkumer arts Hendrik van Bra.

Deze wist ternauwernood aan het bloedbad te ontsnappen dat aangericht werd in opdracht van Caspar de Robles. Die was stadhouder van Friesland in naam van de Spaanse koning.

Na de inname van Den Briel eerder dat jaar (1 april 1572) ontstond er overal in de Nederlanden gewapend verzet tegen de Spaanse overheersing. Dokkum had zich juichend aangesloten bij de geuzen maar werd weer ingenomen door De Robles. Tussen de 400 en 500 burgers en boeren werden afgeslacht, de stad werd geplunderd en uiteindelijk in brand gestoken. Het wrede lot van Dokkum moest een waarschuwing zijn voor andere Friese steden om zich niet bij de Oranjegezinde geuzen aan te sluiten.

Er zijn prachtige kaarten bewaard gebleven van de aanval op Dokkum van de Waalse huurlingen in Spaanse dienst van Caspar de Robles. Allen gebaseerd op de kaart van Jacob van Deventer van 1569, tonen ze legereenheden met vaandels en lange pieken en her en der gesneuvelden. In de Universiteitsbibliotheek van Austin in Texas is een wat minder gedetailleerde versie bewaard, waarvan gekleurde en uitgebreidere versies in de Staatsbibliotheek van Beieren in München en het Staatsarchiv Dresden.

Het gebeuren ging de geschiedenis in als De Waalse Furie van Dokkum omdat de krijgsmacht van De Robles voornamelijk uit Waalse huurtroepen bestond.

Omdat deze de stad makkelijk binnen konden dringen bij de Hanspoort, pleit Dragt ervoor het pleintje daar te noemen naar die Waalse Furie. Als nagedachtenis aan het grootste bloedbad dat Dokkum ooit beleefde en dat doet denken aan de huidige gruweldaden van de I.S.

Al eerder werd in Dokkum dendrochronologisch onderzoek gedaan dat in relatie stond met de Waalse Furie. De binnenstad werd niet geheel platgebrand zoals eerst werd gedacht.

Het eerste exemplaar werd aangeboden aan André Jansen. Hij is één van de opvolgers van Hendrik van Bra als arts in Dokkum (nadat Van Bra in Heidelberg had gestudeerd) en tot zijn pensionering huisarts van de auteur.
Hendrik van Bra was ook mede-ondertekenaar van een document uit augustus 1579, waarin Dokkumer burgers zich achter de Unie van Utrecht schaarden.
Ihno Dragt werd telefonisch geinterviewd door Omrop Fryslan. Ook is er een video waarin Dragt en Reinder Tolsma aan het woord komen.

 Leave a Reply

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.