dec 272013
 

Theodorus Bergsma werd geboren in Dokkum op 16 juni 1745, als zoon van dominee Eiso

Bergsma (1700-1766) en Sytske van Thuynen (1718-1786).
Vader Eiso was een broer van de invloedrijke Adriaan Bergsma (geboren 1702 te Dokkum als zoon van Engwierumer Pieter Arriens en Trijntje de Wendt), die eerst advocaat was bij het Hof van Friesland maar in 1734 met de VOC als Advocaat-Fiscaal naar Batavia ging met zijn 17-jarige neef Eyso de Wendt uit Kollum. Adrianus kwam 5 jaar later terug als Admiraal van de VOC-retourvloot en kreeg daarvoor een gouden medaille die nog bewaard is. In 1743 werd hij burgemeester van Sneek.

Neefje Theodorus Bergsma reisde in november 1770 als 25-jarige jurist op het schip Aschat naar Batavia. Na een lange reis, door de vele stormen, kwam het schip op 9 september 1771 pas aan op de rede van Batavia. Bergsma kreeg daar de functie van Ordinaris Raad van Justitie maar overleed reeds op 11 januari 1773.

Een andere Bergsma die dankzij Adriaan Bergsma een goede functie kreeg in Oost-Indie was Johannes Casparus Bergsma, geboren 16 oktober 1746 in Dokkum. Zijn vader Willem Bergsma was een broer van Adriaan Bergsma. Johannes Casparus werd in 1773 onderkoopman van het provisiemagazijn te Batavia. Van hem is een zwierig schilderij bewaard gebleven met de wapenspreuk Rieugt uwt de baarge snuwt (rechtuit de varkenssnuit). Een rouwbord van hem met de drie bargjes (varkentjes) hangt in het kerkje van Jouswier. De naam Bargsma/Bergsma is waarschijnlijk gebaseerd op de boerderij Bar(g)wegen te Engwierum.

En dan hadden we ook nog de in Japan beroemde Titia Bergsma. Zij was een dochter van de broer van Theodorus Bergsma, Mr Ennius Harmen Bergsma (1755-1828). Omdat zij enige tijd illegaal op het eiland Deshima woonde werd ze uiteindelijk het archetype van de westerse vrouw in Japan en komt nog steeds vaak voor op porselein en prullaria.

In het Jaarboek Fries Scheepvaart Museum en Oudheidkamer 2002 geeft de huidige directeur Meindert Seffinga een introductie op de transcriptie van het journaal van Theodorus Bergsma (waarvan het origineel in het Nationaal Archief). Vreemd genoeg wordt in de titel het jaar 1773 genoemd, dat dus eigenlijk 1770/1771 zou moeten zijn. Het is niet een heel enerverend verslag maar het geeft wel een mooi beeld van wat er zoal aan boord gebeurde (diverse zeelieden werden waanzinnig en pleegden zelfmoord/ sprongen overboord). Ook vertelt hij over een uitstapje aan Kaap de Goede Hoop naar het wijnlandgoed Groot Constantia (ik ben er zelf ook wel eens geweest). 
Leest u op uw gemak maar eens de scans van de transcriptie van het Journaal van Theodorus Bergsma in 1770/1771.

 Posted by at 09:37

  2 Responses to “VOC journaal Dokkumer Theodorus Bergsma 1770/1771”

  1. Zie stamboom Theodorus Bergsma op Werelate: http://www.werelate.org/wiki/Person:Theodorus_Bergsma_%281%29

     
  2. Zie stamboom neefje Eyso de Wendt op Werelate: 
    http://www.werelate.org/wiki/Person:Eise_de_Wendt_%281%29

     

 Leave a Reply

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.