feb 132012
 

De Amelander commandeur ter walvisvaart Hidde Dirks Kat is bekend geworden door zijn verslag van de schipbreuk in 1777 met de brik Jufvrouw Klara nabij Groenland. Na een epische overlevingstocht over Groenland met hulp van de lokale Inuit bereikt hij na 2 jaar ongeschonden de bewoonde wereld. Zijn Dagboek eener reize ter walvisch- en robben-vangst gedaan in de jaren 1777 en 1778 staat inmiddels integraal online. Het schip van Kat was een van de veertien schepen die in het ijs vast raakten, waaronder ook Het Witte Paard van collega-commandeur Marten Jans, ook van Ameland. Deze schreef eveneens een verslag, genaamd Kort, doch echt-verhaal van Commandeur Marten Jansen: weegens het  verongelukken van zyn schip, genaamd het Witte Paard, en nog negen andere scheepen, dewelke alle verongelukt zyn, in Groenland, door de bezetting van’t west ys, ten jaare 1777
Een alfabetische lijst van alle Groenlandse en Straat Davis commandeurs werd in 1770 uitgegeven.

Wat minder bekend is dat Kat, ook al tijdens zijn Groenlandavontuur, werkte voor de Hamburgse reder Rowohl en ook met zijn familie in Hamburg woonde. Hij voer met name op de Baltische staten en dus vind je hem ook in de online overzichten van ons onvolprezen Sonttolproject! In feite bevoer hij de gehele Europese kuststrook, van Rusland tot Portugal, totaan Lissabon toe. Zie hier zijn passages van de Sont, met vermelding van de vertrek- en aankomstplaats, naast thuishaven Hamburg. In 1770 voerde hij blijkbaar nog niet de familienaam Kat.
23-7-1770 Hidde Dircks, Hamborg, Hamborg – Narwa
28-7-1779 Hidde Dircks Katt, Hamborg, Hamborg – Kønigsberg
16-9-1779 Hidde Dircks Katt, Hamborg, Kønigsberg – Lissabon
26-7-1780 Hidde Dircks Katt, Hamborg, Hamborg – Kønigsberg
11-8-1780 Hidde Dircks Katt, Hamborg, Kønigsberg – Lissabon
13-3-1781 Hidde Dircks Katt, Hamborg, Lissabon – Memel
23-7-1784 Hidde Dirks Katt, Hamborg, Riga – Schiedam

Het legde Hidde geen windeieren want uiteindelijk keerde hij als een welvarend, rondbuikig, man op zijn oude dag terug naar zijn geboorte-eiland Ameland, waar hij in 1824 te Hollum overleed. Zijn grafsteen is bewaard gebleven en er is een standbeeld voor hem opgericht. In 2008 werd op Ameland een boekje uitgegeven waarin de dagboeken van Hidde Dirks Kat en Marten Jansen zijn opgenomen (nog wel antiquarisch verkrijgbaar).

 Posted by at 10:06

 Leave a Reply

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.